Ο εμφύλιος πόλεμος «αγκαλιάζει» σοβαρά την Τουρκία. Πόσο επηρεάζεται η Ελλάδα από μία τέτοια εξέλιξη;

Κλιμακώνεται επικίνδυνα η διένεξη Τουρκίας - PKK

Σε εμφύλια αντιπαράθεση μεταξύ της τουρκικής κυβέρνησης και του PKK εξελίσσεται η κατάσταση στα τουρκοσυριακά σύνορα, ενώ σε επιφυλακή βρίσκονται οι ΗΠΑ. Έκκληση του Σ. Ντεμιρτάς, ηγέτη του HDP, για ειρήνευση.

του Δημήτρη Κυπριώτη*

Τα αποτελέσματα των τελευταίων εθνικών εκλογών στην Τουρκία, έφεραν στην επιφάνεια σοβαρά θέματα που για πολλά χρόνια “σιγόβραζαν”, ειδικά μετά την άνοδο στην εξουσία του κόμματος ΑΚΡ του Ρετζίπ Ταγίπ Ερντογάν και τα οποία είναι πολύ πιθανό να σηματοδοτήσουν το μέλλον της χώρας.

Ο σημερινός Πρόεδρος της Τουρκίας με τους μεγαλοϊδεατισμούς του και με την ιδεολογική συμπαράταξη, του δόγματος του πρωθυπουργού Νταβούτογλου, για την αναβίωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την «αναγόρευση» του σε Σουλτάνο, υπέστη σοβαρή ήττα στις εκλογές, αφού δεν κατόρθωσε να πάρει κοινοβουλευτική αυτοδυναμία, με αποτέλεσμα τα σχέδιά του ...
να μείνουν ανεφάρμοστα προς το παρόν.

Όμως, δεν ήταν μόνο αυτό το δυσάρεστο των εκλογών για τον Ερντογάν. Το κακό ήρθε και «έδεσε» με την είσοδο στη Βουλή του πρώτου κουρδικού κόμματος του ΗDP, που έσπασε το όριο του 10%.

Το γεγονός αυτό στάθηκε η αιτία, όχι μόνο να στερήσει την αυτοδυναμία του κόμματός του «Σουλτάνου», αλλά να καταστήσει τους Κούρδους ως τη μεγαλύτερη απειλή για το μέλλον της Τουρκίας.

Για να μπορέσουμε να αντιληφθούμε σε πιο κλοιό βρίσκεται η Τουρκία, σε σχέση με το Κουρδικό ζήτημα, αρκεί να αναφερθεί ότι τα σύνορα της Τουρκίας είναι γεμάτα με εθνικές ομάδες, απομεινάρια της ιστορίας.

Η πιο σημαντική ομάδα, οι Κούρδοι, βρίσκονται στα ανατολικά και είναι ένα έθνος χωρίς κράτος. Ζουν στο Ιράκ, στο Ιράν, στη Συρία και στην Τουρκία, μιλούν τη δική τους γλώσσα αλλά χωρίς να έχουν τη δική τους χώρα.

 Έτσι ένα έθνος βυθισμένο σε άλλα τέσσερα έθνη, με τριάντα εκατομμύρια πληθυσμό, μπορεί να προκαλεί συνεχή αποσταθεροποίηση.

Το κλίμα της πόλωσης υπάρχει διάχυτο στην Τουρκία και υποδαυλίζει συνεχώς την ένταση ανάμεσα σε ακραίες ισλαμιστικές, εθνικιστικές, ακροαριστερές και φιλοκουρδικές ομάδες ένοπλης δράσης.

Η ένταση αυτή υπήρξε ακόμη και στη διάρκεια της  προεκλογικής περιόδου, για να κορυφωθεί στην πολύνεκρη επίθεση της περασμένης εβδομάδας στην τουρκική πόλη Σουρούτς, όπου έχασαν τη ζωή τους δεκάδες νεαρά άτομα, κουρδικής καταγωγής, που ήθελαν να βοηθήσουν ομοεθνείς τους στην άλλη πλευρά των συνόρων, με τη Συρία.

Αν και την ευθύνη της επίθεσης φαινομενικά ανέλαβε το Ισλαμιστικό Κράτος (ΙΚ), στην ουσία όμως ήταν φανερό ότι αυτή η επίθεση ήταν ενέργεια των ακραίων ισλαμιστικών ομάδων, που για δεκαετίες δρουν στη χώρα, ενάντια στους Κούρδους. Έτσι η τραγωδία στο Σορούτς, αποτέλεσε ακόμη μία αφορμή για να αυξηθεί η ένταση μεταξύ της τουρκικής ηγεσίας και των Κούρδων, που κατηγορούν ευθέως την κυβέρνηση ότι δεν κάνει τίποτα το ουσιαστικό για την αντιμετώπιση των τζιχαντιστών, όπως φάνηκε και στην πολιορκία του Κομπάνι της Συρίας, που υπήρξε ορόσημο ηρωισμού του αγώνα των Κούρδων της Συρίας εναντίον του ISIS.

Μετά από τα γεγονότα αυτά, η Άγκυρα βρίσκεται σε πολύ δύσκολο και κρίσιμο σταυροδρόμι, όταν μάλιστα πληθαίνουν οι φωνές στο εσωτερικό της Τουρκίας, που κάνουν λόγο για την απαρχή ενός εμφύλιου πολέμου με του Κούρδους. Αν ο πόλεμος αυτός εξελιχθεί, τότε θα αποδειχθεί ότι θα είναι καθοριστικής σημασίας για το μέλλον και τη διαμόρφωση του τουρκικού κράτους.

Και όλα αυτά, γιατί ο Ερντογάν φάνηκε αλαζόνας απέναντι στους Κούρδους και ανίκανος να αποτρέψει τον πόθο τους για τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους, που θα σημάνει και τη διάσπαση του τουρκικού κράτους.

Όμως εκτός από το πρόβλημα αυτό, η Τουρκία έχει να αντιμετωπίσει και το πρόβλημα με τις δυνάμεις του ISIS. Τις δυνάμεις εκείνες δηλαδή τις οποίες, αφού ανέθρεψε και ενίσχυσε με πολλούς και διάφορους τρόπους για να εξουδετερώσουν τους Κούρδους της Συρίας, αποτρέποντας τη δημιουργία Κουρδικού κράτους, τώρα προσπαθεί να τις αναχαιτίσει με αεροπορικές κυρίως επιδρομές στο έδαφος της Συρίας, για να σταματήσουν την εδαφική τους προέκταση.

Η αλλαγή αυτή της πολιτικής της Τουρκίας προς το Ισλαμικό κράτος, της λύνει δύο προβλήματα ταυτόχρονα. Το ένα, έχει να κάνει με τον πρωταρχικό στόχο της πτώση της κυβέρνησης Άσαντ στη Συρία και το άλλο, με την αποφυγή της αντιπαράθεσης με το Ισλαμικό κράτος. Όμως, η επεκτατική εδαφική ανάπτυξη του ισλαμικού κράτους έγινε ανησυχητική για την Άγκυρα. Έτσι αναλαμβάνοντας στρατιωτική δράση εναντίον του, θα βοηθήσει σημαντικά μεν τους αντάρτες που μάχονται το ΙΚ, αλλά ελπίζει ότι σύντομα κι αφού η μάχη τελειώσει, θα μπορέσουν να πολεμήσουν ξανά εναντίον του Άσαντ.

Έχοντας διαμορφωθεί η κατάσταση με αυτόν τον τρόπο στην Τουρκία, αξίζει να δούμε και το πως μπορεί αυτή, να επηρεάσει την Ελλάδα και σε ποιο βαθμό μπορεί να γίνει επικίνδυνη, ιδιαίτερα στις σημερινές ιδιαίτερα δυσμενείς οικονομικές συνθήκες που βιώνει η χώρα.

Όλα αυτά που γίνονται στην Τουρκία, σε μία άλλη χρονική περίοδο ίσως είχαν να δείξουν και μια αισιόδοξη νότα για την Ελλάδα, ας πούμε μια επιδερμική, που θα είχε να κάνει με τη μετακίνηση τουριστών στα νησιά μας. Ακόμη-ακόμη, θα μπορούσαμε να συζητήσουμε και την περίπτωση επενδύσεων, αφού η σταθερότητα στην Ελλάδα θα εκτιμάτο και ανάλογα.

Δυστυχώς όμως, τέτοιες αισιόδοξες προβλέψεις φαντάζουν απαγορευτικές και είναι πολύ δύσκολο να γίνουν ακόμα και από τους πλέον φανατικά αισιόδοξους, με το οικονομικό περιβάλλον και την πολιτική κατάσταση που επικρατούν στη χώρα μας.

Για αυτό θα επιχειρήσουμε μία περισσότερο πραγματική προσέγγιση, αφού λάβουμε υπόψη και τους τρόπους που ενεργούν οι πολιτικές Τουρκικές ηγεσίες..

 Είναι γνωστό στο διπλωματικό κόσμο, ότι η Τουρκία αποτελείται από δύο κόσμους: Τους «κοσμικούς» Τούρκους και τους πιο «παραδοσιακούς». Ο Ερντογάν αυτό το γνωρίζει, όπως γνωρίζει και ότι η εκλογική του βάση είναι οι φανατικοί μουσουλμάνοι. Και ποντάρει στην πόλωση, ακριβώς για να μπορέσει να γίνει σουλτάνος.

Επίσης η ιστορία έχει αποδείξει, ότι οι Τουρκικές ηγεσίες και ιδιαίτερα αυτή του Ερντογάν, σε κάθε περίπτωση που απειλείται η τάξη στην Τουρκία, προσπαθούν αμέσως να ανακαλύψουν τον ιδανικό εχθρό. Έτσι κάθε φορά που γίνονται διαδηλώσεις, αναταραχές, σοβαρές θανατηφόρες ενέργειες, κλπ, πέρα από τα περί προδοσιών στις τάξεις των διαδηλωτών, το καθεστώς του «σουλτάνου» κάνει λόγο για «ξένα κέντρα» που απεργάζονται την πτώση του. Και φυσικά, ανάμεσα σε αυτά τα «ξένα κέντρα», δεν παραλείπει να φωτογραφίζει και την Ελλάδα.

Επίσης έχοντας υπόψη μας ότι, όταν η Τουρκία διέρχεται κρίση ταυτότητας, δημιουργεί και μία κρίση στο Αιγαίο, θεωρητικά είναι βέβαιο ότι ο Ερντογάν, θα προσπαθήσει να αποπροσανατολίσει την κατάσταση, φανατίζοντας το πλήθος που τον ακολουθεί και θέλει να πιστέψει ότι είναι ένας νέος Σουλεϊμάν.

Για το λόγο αυτό οι προκλήσεις στο Αιγαίο είναι συνεχείς και αυξανόμενες, από τις αεροναυτικές δυνάμεις της Τουρκίας, που ξέρουν να συντηρούν την ένταση με καθημερινούς και ποικίλους τρόπους.

Ειδικά όμως την περίοδο αυτή, παρά το κακό κλίμα που δημιουργούν οι τουρκικές προκλήσεις, θεωρούμε ότι θα είναι ατυχής κάθε επιθετική προσπάθεια της Τουρκίας, έστω και για ένα μικρής διάρκειας θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο, αφού γνωρίζει ότι αυτό θα δώσει αφορμή στο εσωτερικό της, για άλλες μη προβλέψιμες ενέργειες,

Φυσικά μια τέτοια εκτίμηση δεν θα πρέπει με κανένα τρόπο, να χαλαρώνει ούτε για μια στιγμή την ετοιμότητα των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, έστω και αν οι πολιτικές ηγεσίες ασχολούνται με πιο σοβαρά θέματα, όπως είναι αυτά της εσωκομματικής κυριαρχίας.

*Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα ΑΝΑΠΟΔΑ